۱۳۸۳ مرداد ۲, جمعه

قاصد تجربه های همه تلخ

"هر چه کتاب از ايرانی ها در آلمان درآمده تهيه کرده ام، ايرانی ها اما کتابخوان نيستند. ايرانی ها در مرگ و زلزله کمی به هم نزديک می شوند و خيلی زود فراموش می کنند. برای بخش فرهنگی و ادبی و هنری زندگيشان هزينه ای درنظر نمی گيرند. ايرانی ها نمی توانند مراقب نويسنده و هنرمندشان باشند. شناخت حمايت ندارد. توانش را البته دارند. اين از زمان صادق هدايت تا فردا ادامه دارد..."

اين حرفها رو تو وبلاگ عباس معروفی می خونم و دلتنگ می شم. ياد صادق هدايت می افتم که شايد طعم تلخ غربت بين مردم سرزمينش رو بيش از هر نويسنده و هنرمند ديگه ای چشيده بود. اخيرا از قول يکی از دوستان نزديکش تو کتاب "روی جاده نمناک" خوندم که چند ماه قبل از خودکشی ش تو پاريس درحاليکه شديدا عصبی بوده، سرش رو می کوبه به ديوار و می گه : "من اين حرفها رو دارم واسه اين مردم می نويسم. چرا کسی اين رو نمی فهمه؟!"

و گفتن اين حرف از جانب کسی که اصلا اهل درد و دل نبوده و جور زخمهاش رو تنهايی می کشيده، خيلی دردآوره.

باز هم دلتنگ می شم. مثل زمانی که داشتم موومان دوم از کتاب سمفونی مردگان رو می خوندم. برای آيدين که از ترس پدر و اياز پاسبان که می خواستند بعد از اتاق تنهايی، کتابها، شعرها و آروزهای بلندش، آخرين سرمايه زندگيش، يعنی روحش رو ازش بگيرند و او در کارگاهی در زيرزمين يک خانواده ارمنی مخفی شده بود و مشغول قابسازی بود :

"از آن پس آيدين تمام روز را به شوق يک ديدار آنی کار می کرد که سورمه شيشه مشجر سقف را می گشود و و تمامی خستگی آيدين را بر زمين می گذاشت. ديداری که انگار دريا را به تلاطم وامی داشت، زمان را کند می کرد و شور و عشقی پنهانی در دل آيدين می پروراند. هفته ها و ما ها گذشت و او خانواده اش را از ياد برد، شعرهايش را را هم به کلی فراموش کرد و باز لاغر و لاغرتر شد. يک روز کار و در پايان روز، يک لحظه ديدار. ديدار چشم هايی به رنگ عسل."

"وقتی عصرها براش روزنامه می بردم، مثل ماهيهای روی آب دهانش را باز می کرد."

"من دنبال چيزی می گشتم که گمش کرده ام. دارم رفته رفته تبديل به آدمی می شوم که به فکر کردن فکر می کند. حالا فکر کردن برای من عادت شده. هدف شده. همه اش دلم می خواد بنشينم و فکر کنم. مهم نيست دستهام به چه کاری مشغولند."

روزهای اول امسال بود و من تو مد مرگ بودم. به اصرار مامان تو سفر نوروزی شون به شمال همراهشون شده بودم. الان که فکر می کنم تقريبا هيچی از اون سفر يادم نمونده، جز کتاب سمفونی مردگان که اون رو مووان به مووان نفس کشيدم :

"کدام يک از ما آيدينی پيش رو نداشته است. روح هنرمندی که به کسوت سوجی ديوانه اش درآورده ايم، به قتلگاهش برده ايم و با اين همه او را جسته ايم. و تنها و تنها در ذهن اون زنده مانده ايم. کدام يک از ما؟"